آيا در عرضه مجدد مپنا شركت مي‌كنيد
سرويس بورس- «قرار است 23درصد سهام مپنا از طريق بورس واگذار شود كه پنج درصد آن از طريق عرضهء عمومي و 18 درصد آن در قالب سهام عدالت واگذار خواهد شد.» اين جمله‌اي بود كه رفان، مديرعامل شركت مپنا، چند روز قبل از عرضهء آن در جمع خبرنگاران گفت.
سه درصد از پنج درصد مورد نظر، با يك روز تاخير در 15 اسفند ماه عرضه شد، اما در واپسين لحظات معاملات، سفارش خريدي به دو برابر قيمت عرضه شده، وارد و معامله انجام مي‌شود. همين امر شبهات زيادي را در بين سرمايهگذاران ايجاد كرد و به اين ترتيب، ساعتي پس از اتمام معاملات، معاملهء مپنا باطل شد.
اين ابطال در شرايطي رخ داد كه شركتهاي دولتي در حال واگذاري به بخش خصوصي هستند. به طوري كه مپنا، دومين تجربهء خصوصي‌سازي، پس از ملي مس، بود.
فرآيند فروش سهام مپنا با قيمت‌هاي حوالي 130 تومان آغاز شد، اما در حوالي 12:25 دقيقه نزديك به 10 ميليون سهام براي فروش در قيمت 250 تومان، يعني دو برابر قيمتي كه خريداران تقاضاي خريد داده بودند، وارد سامانه شد. همين امر، تعجب كارگزاران را برانگيخت، ساعت كار معاملات نيز تا 13 افزايش يافت، اما شبهات به وجود آمده، كل معاملهء مپنا را باطل كرد.
ابطال در هر شرايطي، جو بي اعتمادي را بر بازار حاكم مي‌كند. در شرايطي كه ما در ابتداي راه خصوصي‌سازي هستيم، بروز چنين مشكلاتي، مي‌تواند ادامهء مسير را ناهموار و دشوار كند.
هر چند كه چند روز پس از مپنا، عرضهء فولاد مباركه با استقبال مردم همراه شد، اما تجربهء تلخ مپنا، در ذهن سرمايهگذاران پابرجاست.
حرف‌و حديث‌هاي زيادي در باب ابطال مپنا عنوان شده است، اما گزارش امروز «سرمايه» به اثرات اين ابطال، در عرضه‌هاي بعدي مي‌پردازد و اين سوال از كارشناسان پرسيده مي‌شود كه «آيا در عرضهء بعدي مپنا شركت خواهند كرد يا خير؟»
گفت‌‌وگوي آرزو علي‌مدد را با كارشناسان در اين رابطه با هم مي‌خوانيم.
عضو كانون سهام‌داران حقيقي:
بازار هوشمند است
_ سرمايهبهروز شهدايي، يكي از سهام‌داران بازار سرمايه و عضو كانون سهام‌داران حقيقي با عنوان اين مطلب كه به نظرم ابطال مپنا يك اتفاق نبود و ريشه در نگرش سازمان خصوصي‌سازي داشت، ابراز كرد: «سازمان خصوصي‌سازي عموماً سهام خود را با هر قيمتي كه بخواهد، عرضه مي‌كند و سرمايهگذاران مجبور به خريد آن هستند. به طوري كه نمي‌توان گفت در دو، سه سال اخير سازمان خصوصي‌سازي، سهمي را عادلانه واگذار كرده است.»
وي در ادامه دربارهء روند شركتهاي خصوصي شده يادآور شد: «اكثر شركتهاي خصوصي شده، در ابتدا روند روبه‌رشدي را داشته‌اند، اما پس از چند ماه روند موجود، به صورت مستمر، گروهي شده است. اين به آن مفهوم است كه قيمت عرضه‌هاي اوليه، عادلانه نبوده است.»
حال سوال اين‌جاست كه رشد ابتدايي سهام اين شركت به چه دليل بوده است؟ جو رواني حاكم بر بازار سرمايه در زمان عرضه‌هاي اوليه، سبب رشد و سودآوري سهام آن‌ها شده است.
در بازار سرمايه، تئوري جالبي حاكم است. براساس اين تئوري، افراد مي‌توانند در يك مقطع كوتاه‌مدت، كل بازار را منحرف كنند. در ميان‌مدت تعداد محدودي از افراد قادر به انحراف بازار از مسير اصلي خواهند بود. اما در بلندمدت، بازار مسير خود را پيدا خواهد كرد.»
اين عضو كانون سهام‌داران حقيقي در ادامه ابراز كرد: «بازار سرمايه هوشمند است و مانند سال 82 نيست كه با خريد هر سهمي با سود مواجه شويد. بلكه بازار امروز منطقي شده است و حاضر به دور ريختن پول خود نيست.
مپنا اعلام كرد كه تا سه سال، سودي بين سهام‌داران تقسيم نخواهد كرد. هرچند كه خود من با سياست تقسيم سود چندان موافق نيستم، اما بازار نسبت به DPS ، عكس‌العمل نشان مي‌دهد. بنابراين شايد عنوان اين موضوع كه سودي تقسيم نمي‌شود، سهام‌داران را با دلسردي مواجه كند.»
وي در ادامه تصريح كرد: «متاسفانه مپنا، اطلاعات دقيق و شفافي از عملكردش به بازار ارايه نداد. به طوري كه محصولات توليدي اين شركت مشخص نيست. ضمن اين كه سود اين شركت به شدت به يك شركت خارجي وابسته است. در اين شرايط صورت‌هاي مالي شركت خارجي، ترجمه نشده است و بنابراين تحليل‌گران براي استفاده از آن با سيلي از لغات و اصطلاحات خارجي مواجه‌اند كه تحليل را با مشكل روبه‌رو مي‌كند.
بنابراين مي‌توان گفت كه خصوصي‌سازي اين شركت در هاله‌اي از ابهام است و براي خريد اين سهم بايد ابهام موجود برطرف شود.»
اين كارشناس بازار سرمايه در پايان در پاسخ به اين سوال خبرنگار ما كه آيا در عرضهء مجدد مپنا شركت مي‌كنيد يا خير، توضيح داد: «تا زمان روشن نشدن اطلاعات شركت و تصريح سياست‌هاي آتي آن، در خريد سهام اين شركت و عرضهء مجدد آن شركت نخواهم كرد.»
سهام دار :
مديران مپنا با فرهنگ سهام‌داري آشنا شوند
_ سرمايهعباس مناجاتي، يكي از سهام‌داران بازار سرمايه دربارهء ابطال معاملات در بورس به خبرنگار «سرمايه» گفت: «به طور كلي ابطال هر معامله‌اي جو بي‌اعتمادي را در بازار حاكم مي‌كند; چرا كه سرمايهگذاران به اين نتيجه مي‌رسند كه ثبات مديريتي وجود ندارد در حقيقت همان‌طور كه قانون بد بهتر از بي‌قانوني است وجود مديريت نامطلوب بهتر از بي‌مديريتي است.
اما در مورد سهام مپنا ابطال به دلايل سياسي انجام گرفت البته نه از لحاظ كشوري بلكه به دليل سياست مديران.
در اواسط تابستان در يكي از مقالات چاپ شده در يكي از روزنامه‌‌هاي رسمي كشور اعلام شده بود كه «مديران شركت تمايلي به عرضهء سهام خود ندارند.»
وي سپس ابراز كرد: «يكي از دلايل ابطال مپنا به بافت دروني شركتهاي وزارت نيرو برمي‌گردد. بنده خودم يكي از سهام‌داران يك درصدي يكي از شركتهاي زيرمجموعهء وزارت نيرو بودم اما متاسفانه در مجامع توجه چنداني به نظرات سهام‌داران يك درصدي و خرد نمي‌شدبه طوري كه من تصميم به فروش سهام خود گرفتم. در واقع به نظر مي‌رسيد كه مديران با ديدگاهي انحصاري تمايلي به دخالت سهام‌داران در امور شركت ندارند.
اين در حالي است كه در فرهنگ سهام‌داري هر فرد با در دست داشتن حتي يك سهم مي‌تواند در تصميم‌گيري در امور شركت دخالت كند.
در اين شرايط مديران انعطاف‌پذيري‌اي كه در ساير گروه‌ها وجود دارد را ندارند و ترجيح مي‌دهند كه سهام‌داران تنها به دنبال دريافت DPS شركت باشند.»
اين سهام‌دار در ادامه خاطرنشان كرد: «البته شايد يكي از دلايل مهم در عكس‌العمل برخي مديران به سهام‌داران عدم شناخت كافي آن‌ها از سهام‌داران است بنابراين شايد بحق از سهام‌داران و مواجهه و درگير شدن با تعداد زيادي نظر و ايدهء متفاوت و سروكار داشتن با تعداد زيادي نفر مي‌ترسند.»
اين كارشناس دربارهء تاثير ابطال معاملهء مپنا بر عرضهء ساير سهام خصوصي‌سازي توضيح داد: «خوشبختانه ابطال اين معامله تاثيري در تقاضاي ساير سهام نداشت. به طوري كه عرضهء سهام فولاد كه به فاصلهء چند روز از ابطال مپنا صورت گرفت، با استقبال خوبي روبه‌رو شد. به طوري كه خريداران بر اين باور بودند كه سهام فولاد ارزشمند بوده و سرمايهگذاران با خريدش در معامله مغبون نشدند.
ضمن اينكه به نظر من مپنا با قيمت بالايي به بورس عرضه شد. اين شركت مرتب افزايش سرمايه مي‌دهد و اعلام كرد كه سود شركت را تقسيم نمي‌كند. ضمن اينكه پيش‌بيني EPS سال آينده اين شركت در حدود نصف EPS سال‌جاري است، كه اين خود يكي از موارد مورد بحث بين سرمايهگذاران است. به نظر مي‌رسد كه يا مديران اين شركت بازار سرمايه را نمي‌شناسند يا ما اطلاعات دقيقي از شركت نداريم.»
مناجاتي دربارهء احتمال تباني كارگزاران بر سر قيمت سهام مپنا در حالي كه خنده‌اي بر لب داشت، گفت: «چطور مي‌توانيم باور كنيم كه حدود 80 كارگزار كه گه گاه بر سر بسياري از مسايل جزيي نظرات متقابلي دارند، بر سر قيمت مپنا بدون هيچ اختلاف نظري به توافق رسيده باشند؟
به نظر من اگر قيمت سهام مذكور مناسب و مطلوب بود بورس به شركتهاي دولتي نظير تامين اجتماعي دستور خريد مي‌داد.
ضمن اينكه نبايد از مكانيزم نظارت بورس و كنترل كارگزاران هم غافل شويم اگر ما بگوييم كه تباني وجود داشته است به نوعي عملكرد شركت بورس را به عنوان ناظر معاملات زير سوال برده‌ايم.»
وي در پاسخ به اين سوال خبرنگار «سرمايه» كه آيا در عرضهء مجدد سهام مپنا شركت مي‌كنيد يا خير مطرح كرد: «تا زماني كه از شناخت كافي مديران شركت از بورس و سهام‌داران مطمئن نباشم سهام اين شركت را نمي‌خرم چراكه فرصت‌هاي مناسبي نيز در بازار وجود دارد. به طوري كه تمامي سرمايه‌گذاراني كه نتوانستند سهام مپنا را بخرند پس از چند روز سرمايهء خود را به شركت فولاد مباركه سپردند ضمن اينكه حتي اگر عرضه‌هاي اوليهء خصوصي‌سازي وجود نداشته باشد فرصت‌هاي مطلوب زيادي در بازار وجود دارد.
از سوي ديگر اعلام P/E شركت نيز مي‌تواند در تصميم‌گيري سرمايهگذاران موثر باشد. در حال حاضر هنوز مشخص نيست كه اين شركت در چه گروهي قرار مي‌گيرد بنابراين نمي‌توان از ميانگين P/E گروه براي مپنا استفاده كرد.
از سوي ديگر مسوولان تمايل به اعلام P/E پنج براي اين سهم دارند در حالي كه به نظر مي‌رسد P/E مطلوب اين سهم بايد حوالي سه باشد.
بنابراين در جمع‌بندي آخر من به عنوان يك سهام‌دار و سرمايه‌گذار پس از اعلام P/E شركت و پيش‌بيني EPS سال آينده (كه بيش‌تر از سال‌جاري باشد) و همچنين اطمينان از آشنايي مديران با فرهنگ سهام‌داري اقدام به خريد سهام مپنا به عنوان يكي از شركتهاي پذيرفته شده در بورس خواهم كرد.
