MPT

روش MPT (Modern Portfolio Theory )
این روش برای اولین بار توسط هری مارکویتز به بازار سرمایه معرفی شد که این تحقیقات توانست برای این دانشمند بزرگ دررشته اقتصاد جایزه نوبل را به ارمغان بیاورد .
اعتقاد اثبات شده دراین روش برمبنای بهینه سازی ریسک وبازده از طریق چند گونه سازی سهام های مختلف استوار شده است . دراین روش به اثبات رسیده که تقسیم سرمایه به سهم های مختلف وبررسی چگونگی ارتباط بین سهام با یکدیگر می توان بدون تعدیل بازده ریسک سبد را کاهش داد . به تعبیری دیگر مارکویتز معتقد است که بازده سبد سهام (Portfolio) برابر بازده وزنی تک تک سهام می باشد اما ریسک سبد الزاما برابر ریسک وزنی سهام داخل سبدنبوده واین موضوع ارتباط کامل با همبستگی یا عدم همبستگی بازده سهام درون سبد بایکدیگر دارد . بر این اساس اگر بطور اتفاقی تعداد 10 سهم را از بازار انتخاب کنیم مطمئنا ریسک این سبد ازریسک تک سهم های بازار کمتر خواهد بود .
« برطبق تئوری مارکویتزبازده یک سبدسهام برابرمیانگین وزنی تک تک سهام داخل سبداست . اما این موضوع درخصوص ریسک سهام های یک سبد صادق نیست . اگر بتوانیم سبد سهامی تشکیل دهیم که بین تک تک سهامهای موجود درسبد کمترین ضریب همبستگی (Correlation) حاکم باشد درآن صورت می توانید مطمئن باشید که ریسک سبدتان بطوریقین کمتر از وزن ریسک تک تک سهامتان خواهدگردید.
برای بررسی دقیق این موضوع کوواریانس بین سهام های یک سبد بصورت 2 به2 محاسبه خواهند شد وترکیبی به نظر مناسب تر خواهد رسید که تعداد کوواریانسهای منفی مجموعه بیشتر ازمثبتهای آن باشند . ودر این بازی درصد تخصیص جزء سرمایه به یک سهم دارای تاثیرات قابل توجهی خواهد بود ، که برخی از نرم افزار های عمومی می تواند در این خصوص به کمک ما بیاید .
باوراینکه انتخاب تعدادسهام از صنایع مختلف الزاما می تواند مارا به یک حاشیه امنیتی مناسب برساند ، به طور قطع والزام ، قابل اتکاء نخواهد بود چه بسیار از سهم هایی که درصنایع مختلف قراردارند اما اگر نمودار بازده آنان را بایکدیگر مورد مقایسه قراردهیم شباهت های بسیاری دربین این دو قابل تشخیص خواهد بود واگراین دوسهم رادرقالب ریاضی نیزمورد مقایسه قراردهیم خواهیم دید که دارای کوواریانس بسیار قوی بایکدیگر هستند .
پس به خاطر داشته باشید که انتخاب دوشرکت از دوصنعت نه شرط لازم ونه شرط کافی برای تشکیل سبد سهام خواهد بود چه بسا دوسهم هم صنعت دارای ضریب همبستگی صفرباشند .
مدلهای ریاضی برمبنای یک سری اطلاعات که عموما ماهیت تاریخی دارند تصمیم گیری می نماید وتئوری های آماری نیز این طور عنوان میدارند که مجموعه اعداد به سمت میانگین تمایل بیشتری ازخود نشان خواهندداد . زمانی که ما تصمیمی رابراساس اطلاعات یک دوره 2 ساله تنظیم می کنیم باید انتظار داشته باشیم که با یک ضریب اطمینان بالایی دریک پریود 2ساله به انتظارات خودمان دست پیدا خواهیم نمود وهرچه دامنه این اطلاعات بیشتر باشد احتمال تحقق میانگین بازده نیزبیشتر خواهد بود . اما تا چه حد می توان به این اصل پایبند بود ؟
طبعا ریاضیات هرگز نمی تواند پیشبینی های بدون تردیدی را ازآینده ارایه دهد . زیرا ارقام درمحیط واقعی الزامی به رعایت قوانین ریاضی ندارند . چرا که بسیاری از عوامل غیر ریاضی وجود دارند که می توانند بربازار تاثیر بگذارد . اما می توان امید وار بود که تا مادامیکه شرایط قبلی که موجبات رشد یا افت یک شرکت ویا صنعت را فراهم نموده ، مهیا باشد ، می توان به این مدل اتکاء کرد درغیر این صورت زمان بازبینی آن فرارسیده است .»
همانطور که رفت تئوری مدرن پرتفولیو از نظر علمی ، اسحتکام وقدرت آن به اثبات رسیده وعملا جای تشکیک باقی نمی گذارد . اما موضوعی که یقینا به ذهن شما نیز خطور کرده این خواهد بود که آیا تشکیل سبد سهام در بازار ایران نیز کارایی لازم را دارا خواهد بود ؟
درپاسخ باید گفت که محاسبات مبتنی بر نظریه مدرن پرتفولیو نیاز به اطلاعات تاریخی مناسب دارد . تناسب اطلاعات تاریخی به معنی وفور اطلاعات می باشد به عبارتی هر چه میزان اطلاعات تاریخی یک سهم بیشتر باشد باید انتظار کسب نتایج مناسبتری را از این مدل داشت . اما حقیقت این است که بازار بورس ایران در طی سالهای 81 تا 83 بیشترین رشد تعدادی شرکتها را به خود دیده و بر همین اساس باید گفت که حجم بالایی از شرکتهای بازار سرمایه دارای عمق اطلاعاتی محدود می باشند و این امر قادر خواهد بود تا پیشبینی های آتی را کمی با چالش مواجه سازد .
اما آیا این موضوع بدین معنی است که باید اصل و ذات نظریه مدرن پرتفولیو با چالش مواجه خواهد گردید ؟
پاسخ منفی است چرا همانگونه که فوقا نیز تشریح گردید حتی اگر هیچگونه محاسبات ریاضی در خصوص ارتباط بین سهام یک پرتفوی انجام دهیم پرگونه سازی سبد سهام بصورت خودکار موجبات تخفیف ریسک مجموعه سرمایه گذاری را فراهم خواهد آورد . چرا که به ندرت میتوان بدترین انتخاب ممکن را در بازار انجام داد به نحوی که کلیه سهام موجود در یک پرتفوی دارای یک ضریب همنوایی کامل با یکدیگر باشند . پس در جمع بندی نهایی باید گفت که نظریه مدرن پرتفولیو در پی آن است تا با حرکت برروی مرز کارا (محدوده ای که میتوان در آن با کنترل ریسک بیشترین بازده ممکن را کسب نمود) به دنبال بهینه سازی موقعیت سرمایه گذاری است اما میتوان با گزینش تصادفی نیز اقدام به کاهش ریسک نمود اما یقینا انتخاب تصادفی منجر به لمس مرز کارا نخواهد بود .
پس همواره سعی کنیم تا با چند گونه سازی سرمایه گذاری خود هرگز تمام تخم مرغ ها را در یک سبد قرار ندهیم .....